Table of Contents
Có thể bạn đã nghe đến thuật ngữ Metadata ở đâu đó. Có bao giờ bạn tự hỏi Metadata là gì chưa? Tại sao Metadata lại quan trọng đến như vậy? Bài viết ngày hôm nay của GhienCongNghe sẽ giúp bạn tìm được câu trả lời cho mình.
Metadata là gì?
Metadata là siêu dữ liệu. Đây là một dạng mô tả thông tin chi tiết về dữ liệu. Metadata giúp chúng ta hiểu được cấu trúc, bản chất và ngữ cảnh của dữ liệu.
Siêu dữ liệu Metadata ra đời nhằm tạo điều kiệm hỗ trợ cho việc tìm kiếm và truy xuất dữ liệu một cách dễ dàng. Bên cạnh đó, nó cũng hỗ trợ giúp kiểm tra chất lượng và độ tin cậy của dữ liệu.
Có thể nói Metadata là chìa khóa để mở khóa giá trị dữ liệu của bạn.
Các siêu dữ liệu Metadata điển hành sẽ bao gồm các yếu tố:
- Tiêu đề, mô tả
- Thẻ, danh mục
- Người tạo, thời gian tạo
- Người sửa đổi lần cuối, khi nào ai có thể truy cập, ai có thể cập nhật dữ liệu
Các ví dụ điển hình về Metadata:
- Một bức ảnh: Bao gồm các thông tin về ngày giờ, tên tệp ảnh, cài đặt camera, vị trí địa lý.
- Một quyển sách: Bao gồm các siêu dữ liệu chuẩn trên bìa và phía bên trong (tiêu đề, tên tác giả, nhà xuất bản, bản quyền, mô tả, mục lục, bản liệt kê, số trang sách).
- Blog Post: Bao gồm các trường siêu dữ liệu có các nội dung tiêu đề, tác giả, thời gian xuất bản, thể loại, thẻ tags.
- Email: Bao gồm các trường dữ liệu như chủ đề, gửi từ, gửi đến, ngày và thời gian gửi, tên và IP, định dạng, chi tiết về phần mềm chống spam.
- Tài liệu điện tử: Bao gồm tiêu đề, chủ đề, tác giả, công ty, trạng thái, ngày và thời gian, thời gian sửa đổi cuối cùng, số trang.
- Bảng tính: Chứa các trường siêu dữ liệu tên tab, tên bảng, tên cột, bình luận của người dùng.
- File máy tính: Bao gồm tên tệp, loại tệp, kích thước, thời gian tạo file, thời gian sửa đổi cuối cùng.
- Trang web: Bao gồm các trường dữ liệu như tiêu đề trang, mô tả trang và biểu tượng.
- Tệp tài liệu giấy: Bao gồm các trường dữ liệu ký tự được sắp xếp theo chữ cái, thông tin kiểm soát truy cập, logo.
Nguồn gốc của siêu dữ liệu Meta Data
Người sáng lập và đặt ra thuật ngữ siêu dữ liệu Metadata chính là Jack E. Myers. Ông đã cho ra đời thuật ngữ Metadata vào năm 1969. Tính đến hiện nay đã hơn 50 năm.
Sau khoảng thời gian đó, cũng có thêm nhiều bài nghiên cứu về siêu dữ liệu tuy nhiên các thông tin đó chỉ nằm ở tính chất tham khảo.
Metadata được thể hiện dưới dạng nào?
Dưới đây là một số định dạng mà siêu dữ liệu Metadata được sử dụng phổ biến nhất:
Metadata trong thư viện
Metadata trong thư viện được sử dụng để tổ chức và cơ cấu lại các thông tin theo cách khoa học hơn. Nhờ vậy, nó giúp việc tra cứu và sử dụng được thuận tiện hơn.
Định dạng Metadata trong thư viện giống như một phương tiện giúp phân loại các thông tin lưu trữ.
Trong đó, phần thẻ danh mục sẽ gồm hệ thống như liệu với các thành phần cơ bản như:
- Tên sách
- Tác giả
- Mục lục
- Tóm tắt nội dung
- Mã danh mục trong thư viện.
Metadata trong internet
Metadata trong mạng internet được hiểu là chỉ định và xử lý lượng truy cập vào mạng internet. Nếu không có Metadata thì sẽ không có thông tin nào được truyền tải qua internet cả.
Được biết, khi Metadata truyền tải qua internet nó sẽ được chia tiếp thành các gói khác nhau, mỗi gói sẽ mang một thông tin đích cụ thể. Và Metadata trong internet sẽ giúp cho việc gửi một gói tin qua internet được suôn sẻ.
Metadata trong tệp tin
Metadata trong tệp tin được xem là phần thông tin lưu trữ trong tệp.
Metadata trong tệp tin sẽ bao gồm:
- File
- Tên thiết bị
- Mạng máy chủ
- Nơi lưu trữ tệp tin
Các dạng siêu dữ liệu Metadata hiện nay
Metadata có 3 dạng chính là mô tả (descriptive), cấu trúc (structural), quản trị (administrative).
Chi tiết về các dạng siêu dữ liệu hiện nay là:
- Siêu dữ liệu mô tả: Thông tin người tạo ra tài nguyên, hiểu rõ tài nguyên đó là gì và gồm những gì.
- Siêu dữ liệu cấu trúc: Bao gồm cách thức tổ chức dữ liệu là các mối liên hệ và cấu trúc đang tồn tại.
- Siêu dữ liệu quản trị: Cung cấp các thông tin về nguồn gốc, tài nguyên, quyền truy cập tài nguyên.
Lợi ích của Metadata là gì?
Siêu dữ liệu Metadata đóng vai trò khá quan trọng trong việc xây dựng website. Nó sẽ hỗ trợ về việc quản lý, tổ chức, sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả.
Nhờ vậy giúp tạo điều kiện cho việc phát hiện, tìm kiếm truy xuất thông tin một cách dễ dàng.
Dưới đây là những lợi ích khác mà Metadata mang lại:
- Tìm kiếm tài nguyên theo nhiều tiêu chí khác nhau
- Hỗ trợ nhận diện, thu thập tài nguyên theo các chủ đề
- Hỗ trợ truy xuất tài nguyên
Một số lưu ý khi sử dụng Metadata
Sau khi tìm hiểu Metadata là gì, chắc chắn một điều rằng Metadata đang tồn tại xung quanh cuộc sống của chúng ta. Nó giống như một chất bôi trơn giúp cho cuộc sống xung quanh được vận hành suôn sẻ và trơn tru hơn.
Tuy vậy, khi sử dụng Metadata bạn cần lưu ý rằng dữ liệu của bạn có thể được nhìn thấy. Ngoài ra, nó còn bị mang ra sử dụng theo những cách mà bạn không hề biết.
Do vậy, bạn cần phải lưu tâm để bảo vệ thông tin cá nhân của mình nhé.
Câu hỏi thường gặp
Metadata image là gì?
Metadata image là siêu dữ hiệu hình ảnh. Đây là tập hợp thông tin về các thông số kỹ thuật, xử lý hậu kỳ, thông tin về các quyền và quản lý hình ảnh.
Siêu dữ liệu cho một tệp là gì?
Siêu dữ liệu cho một tệp là thông tin bổ sung về tệp như tên tệp, hình ảnh thu nhỏ, ngày tạo,...
GhienCongNghe hy vọng rằng với các thông tin trên sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về Metadata, siêu dữ liệu là gì. Trong thời đại số ngày hôm nay, việc bạn bổ trợ thêm những kiến thức này thật sự là hữu ích. Đừng quên theo dõi những thông tin tiếp theo của GhienCongNghe bạn nhé.
