Hiện nay, trên thị trường các giỏ lan rừng đột biến gen, có mặt hoa, hình dáng độc, lạ đang trở thành đối tượng săn lùng của người chơi hoa lan khắp toàn quốc. Họ sẵn sàng chi hàng tỷ đồng để sở hữu loại lan này. Vậy lan đột biến là gì và tại sao lan đột biến lại đắt như vậy? Hãy tìm hiểu trong bài viết dưới đây của GhienCongNghe nhé.

Lan đột biến là gì?

Lan đột biến là những cây hoa lan có cấu trúc nhiễm sắc thể mới hình thành nhưng khá lỏng lẻo biểu hiện qua hình thể như thân lá, hoa khác biệt so với quần thể và chưa từng xuất hiện trước đó.

Chúng vẫn có khả năng sinh sản và di truyền sự khác biệt đó tới đời sau. Tuy nhiên xác suất không cao và sẽ hình thành nên một kiểu hình mới và khác với kiểu hình đời trước do cấu trúc nhiễm sắc thể của lan đột biến mới dễ thay đổi dưới tác động của điều kiện bên ngoài.

Đặc điểm của lan đột biến

Lan đột biến có hình dáng đẹp, hoa nở có hình dạng độc đáo, đẹp tự nhiên không theo lai tạo, có hương thơm. Lan đột biến có tính chất độc nhất, không có cây nào giống cây nào. Tuy nhiên chúng cần nhiều công chăm sóc tỉ mỉ hơn so với các loài lan khác.

Lan đột biến có thể di truyền tính đột biến để từ một cây lan người trồng lan có thể nhân lên thành nhiều cây khác nhau đều mang tính đột biến, sẽ cho ra một loại lan mới, khác với đặc tính của bố mẹ, khác màu hoa của bố mẹ. Tuy nhiên, chúng phụ thuộc rất nhiều yếu tố khác nhau với xác suất 1/10.000 để cho ra loài mới.

Bất cứ chi lan nào cũng có gen đột biến, tuy nhiên cách đột biến của mỗi loài khác nhau, phổ biến nhất là dòng Lan Phi Điệp với đặc tính dễ trồng, dễ nhân giống và số lượng lan đột biến trong tự nhiên nhiều hơn.

Phân biệt các loại lan đột biến

Các loại lan đột biến đang có giá trị cao trên thị trường hiện nay như hồng trần, hồng Yên Thủy, 5 cánh trắng Bạch Tuyết, 5 cánh trắng Phú Thọ.

Đối với loại lan 5 cánh trắng đang hot hiện nay thì để phân biệt lan đột biến so với lan thông thường, dựa vào các đặc điểm chính sau:

• Đài hoa: Khuôn cánh có vai ngang hoặc vai bay là đẹp, loại vai rủ hoặc vai xuôi thì là loại bình thường.
• Môi hoa: Lươi hoa hình tròn hoặc hình trái tim, hình táo là đẹp nhất. Sau đó đến yếu tố màu sắc của hoa.
• Màu sắc hoa: Màu sắc đẹp và độc đáo nhất ở lan đột biến thường là loại hoa 5 cánh trắng với mắt hồng, đỏ, tím hoặc màu hồng cả bông, tím cả bông,… Độ tương phản giữa màu hoa và mắt hoa càng lớn thì càng có giá trị.
• Thân, lá: Thân chủ trò, lá hình lá mít, sắp xếp kiểu chân rết hoặc lá hình cái thìa là đẹp nhất.

Những yếu tố trên cộng lại sẽ cho ra cây lan đẹp hài hòa mang lại giá trị cao.

Tại sao lan đột biến lại đắt đến thế?

Những giỏ lan rừng đột biến có mặt hoa đẹp tinh xảo, hình dáng độc lạ và hương thơm. Cùng với đó loại lan này không thể nuôi cấy mô hay làm trái để gieo hạt được. Qua chọn lọc hàng tấn lan rừng may ra mới được một cây lan đột biến gen, vì thế chúng quý hiếm và đắt đỏ, giá bán có thể lên tới từ vài trăm triệu hay cả tỷ đồng cũng có.

Việc chăm sóc lan đột biến không dễ, cần có kiến thức, kinh nghiệm chăm sóc để lan không bị chết hoặc sâu bệnh.

Tuy nhiên giá lan cao đột biến bất thường trong thời gian gần đây được cho là làm giá và đánh bóng tên tuổi của các nhà vườn để dễ dàng bán được lan và thu lợi chênh lệch khủng. Giá trị thật cần được xem xét kỹ và có kinh nghiệm trong việc chơi lan.

Lan đột biến có nhân giống được không?

Để lai tạo ra các giống lan có đặc điểm khác lạ thì không khó. Tuy vậy, để tạo ra được giống hoa có màu sắc đẹp, hương thơm, nhiều người thích thì không phải dễ, đó còn là xác suất may mắn, có khi hàng nghìn con lai mới ra được giống đẹp.

Có các phương pháp nhân giống cây lan đột biến như sau:

• Nhân giống bằng hạt (hữu tính): Phương pháp này thì hạt phấn sẽ bị phân ly, khi cây con mọc lên sẽ không giữ được đặc tính gốc từ cây mẹ mà có sự biến đổi về hình dáng và màu sắc của hoa. Do vậy phải nhân giống vô tính mới giữ được đặc tính của cây mẹ.
• Giâm cành: Phương pháp này cũng có hai cách, một là cắt tách cây mẹ làm các đốt (kie) rồi thực hiện giâm cành, cách này nếu nhân ngoài vườn ươm hệ số nhân giống thấp, cây thường bị sâu bệnh hại.
• Nhân giống bằng invitro (nuôi cấy mô) nhưng đòi hỏi kỹ thuật phức tạp, chuyên môn cao và máy móc hiện đại, bù lại cây con khỏe, hệ số nhân giống cao, sức sống tốt.

Lan đột biến có phải là một hình thức lừa đảo

Với các thương vụ mua bán bạc tỷ lan đột biến gần đây, nhiều người xem đây như là một hình thức lừa đảo để thực hiện các hành động lách luật đằng sau.

Lan đột biến khái niệm được “thần thánh hóa”

Đặc tính của tất cả các loại thực vật là có thể xảy ra quá trình biến dị sinh học. Đây là những biến đổi mới, mà cơ thể thực vật thu được do tác động của các yếu tố môi trường và do quá trình tái tổ hợp di truyền. Cây hoa lan là một loại thực vật, và do đó, sự biến dị trên loài cây này là hoàn toàn bình thường.

Thực tế cũng ghi nhận lan đột biến là cụm từ đã có từ rất lâu, tuy nhiên trước đây mọi người chưa chú ý, nên ít ai nhắc đến. Giờ đây khi dư luận quan tâm nhiều, nên chúng ta thấy khái niệm này có vẻ như xuất hiện nhiều hơn.

Về giá trị của lan đột biến, cũng chưa có công trình khoa học nào công bố tác dụng làm dược liệu hoặc công dụng khác của loài cây này.

Nói cách khác, mức giá bị thổi phồng về lan đột biến, cũng như mức độ quý hiếm của chúng chỉ hoàn toàn dựa trên cảm quan cá nhân về cái đẹp và độ hiếm của người trồng hoa.

Ngay cả những giao dịch bạc tỷ của lan đột biến cũng hoàn toàn không có sổ sách nào ghi lại, hoặc được cơ quan chức năng kiểm chứng. Do đó, đây hoàn toàn có thể chỉ là những con số ảo được thổi phồng lên nhằm tăng giá trị thực tế của cây lan vốn có.

Lan đột biến chưa hẳn là đột biến

Có nhiều trường hợp những cây lan đột biến chưa chắc đã phải là lan đột biến từ sự “biến dị đột biến”, mà còn có thể chỉ là “biến dị tái tổ hợp”.

Trong đó, “biến dị tái tổ hợp” ở đây có thể hiểu là do quá trình thụ phấn (do con người hoặc côn trùng, gió) đã sinh ra những hạt lan lai, để từ đó tạo ra những cây lan mới, khác với đặc tính của cây bố mẹ, khác màu hoa của cây bố, mẹ.

Sự khác biệt này không phải là “biến dị đột biến” trong quá trình sinh trưởng, mà đã hình thành ngay từ khi cây hoa lan sinh ra, do đó về giá trị mà nói, chúng không thể so sánh với những trường hợp đặc biệt.

Cũng có trường hợp, một số cây mà mọi người gọi “đột biến”, có thể có cả những cây thường biến (biến dị không di truyền) tức là cây chỉ khác biệt với cây gốc (hoặc cây mẹ) ở một số thời gian và môi trường nhất định, sau đó nó sẽ trở về trạng thái, với những tình trạng ban đầu.

Điều này đã lý giải hiện tượng một số cây lan đột biến ban đầu có màu hoa này, sau lại chuyển sang màu hoa khác.

Một trường hợp khác cũng dễ bắt gặp, đó là những cây hoa bị nhiễm virus khiến chúng thay đổi cấu trúc sinh học, chứ thật ra chẳng hề có sự đột biến nào ở đây.

“Hồi thế kỷ 17, hoa tulip trồng ở Hà Lan bỗng dưng có một vài bông bị nhiễm virus nên có sọc màu. Thứ bị lỗi bỗng dưng thành lạ, thành quý, thành giá đắt. Đến mức một bông tulip đỉnh điểm bán được nhiều tiền hơn một căn nhà khang trang ở trung tâm Amsterdam”, theo PGS. Đặng Văn Đông.

Thế rồi “bong bóng” tulip bị vỡ, và “tulipmania” (tạm dịch: hội chứng hoa tulip) đi vào các trang sách giáo khoa kinh tế như một ví dụ điển hình của việc đầu cơ lợi nhuận dựa trên ước đoán tâm lý thị trường.

Đối với lan đột biến ở Việt Nam, cũng có tình trạng như tương tự, nhưng không nhiều. Lý giải cho cơn sốt bạc tỷ của lan đột biến, sở dĩ hình thành nên trào lưu này là do sự thổi phồng quá mức của người chơi lan, cũng như do các cơ quan chức năng chưa có biện pháp can thiệp đủ mạnh.

Xem thêm:

• NFT là gì mà mỗi lần giao dịch toàn nhảy số đến hàng triệu đô
• DeFi là gì? Những điều cần biết trước khi tham gia vào DeFi
• CDP là gì? Cách phân biệt giữa CRM và CDP

Vậy là qua bài viết trên của GhienCongNghe, các bạn đã được tìm hiểu về lan đột biến là gì, và giá trị thật sự đằng sau các con số khủng của nó. Nếu cảm thấy bài viết này có ích. Hãy Like & Share để GhienCongNghe tiếp tục ra mắt những bài viết chất lượng hơn nhé.